PlayStation 1 (PS1) khiêm tốn là hệ máy console gia đình đầu tiên của Sony, và wow, đó thực sự là một cỗ máy tuyệt vời để bắt đầu. Thư viện game của PS1 quá phong phú và đa dạng, đến nỗi game thủ khó tính nhất cũng có thể tìm thấy điều gì đó để thưởng thức.
Nhiều series game mà bạn yêu thích ngày nay đều có những phiên bản đặt nền móng trên hệ máy này, trong khi một số khác lại trực tiếp lấy cảm hứng từ những tựa game kinh điển của PS1. Dù đã có tuổi đời, một số series nổi tiếng vẫn có những phiên bản hay nhất trên chiếc hộp màu xám của Sony, mang đến lối chơi mà các phần tiếp theo trên phần cứng mới hơn không thể sánh kịp.
Một số series đã thay đổi đội ngũ phát triển giữa thời PS1 và các console mới hơn, và sự thay đổi này lại mang đến điều tiêu cực. Những series khác dường như không thể nắm bắt cách tận dụng phần cứng hiện đại hơn và học được bài học đắt giá rằng một lớp “sơn mới” đơn giản là không đủ.
PS1 đã chứng minh rằng mới hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn, và đây là danh sách những tựa game thể hiện rõ nhất sự thật đó.
Tôi đã cố gắng đưa vào bài viết này nhiều thể loại khác nhau, từ game đi cảnh (platformer) đến game nhập vai (RPG).
10. Crash Bandicoot
Không Phải Nói Bản 4 Tệ…
Crash Bandicoot trên màn hình game Slippery Climb
Thể loại: Platformer
Ngày phát hành: 9 tháng 9 năm 1996
ESRB: E (Mọi lứa tuổi)
Nhà phát triển: Naughty Dog
Nhà phát hành: Sony Computer Entertainment
Engine: Havok
Series: Crash Bandicoot
Hệ máy: PS1
Thời gian hoàn thành: 6 tiếng
Bộ ba game Crash Bandicoot trên PS1 là một bộ sưu tập tuyệt vời gồm những tựa platformer đỉnh cao với một số màn chơi đáng nhớ nhất trong thể loại này.
Series này đã không đạt được đỉnh cao chót vót của các bản gốc khi chuyển sang PS2, một hệ máy mạnh hơn nhiều. Wrath of Cortex và Twinsanity ổn, nhưng các game PS1 không chỉ dừng lại ở mức trung bình; chúng là những tựa game “bán máy”.
Crash Bandicoot 4 ra mắt năm 2020 là phiên bản mới nhất trong series kể từ các bản gốc và là một nỗ lực đáng khen ngợi từ Toys for Bob. Tuy nhiên, tôi vẫn thích triết lý thiết kế của các game PS1 hơn, nơi việc thu thập thùng ít gây khó chịu hơn.
Điều ấn tượng là các game Crash trên PS1 vẫn sở hữu một số cơ chế nhảy tốt nhất và chính xác nhất mà tôi từng trải nghiệm trong thể loại platformer.
9. Rayman
Cú Đấm Một-Hai Quyết Định
Màn chơi lâu đài kẹo đầy màu sắc trong game Rayman PS1
Thể loại: Platformer
Ngày phát hành: 1 tháng 9 năm 1995
ESRB: E (Mọi lứa tuổi)
Nhà phát triển: Ubisoft, Digital Eclipse, Ludimedia
Nhà phát hành: Ubisoft, Sony Computer Entertainment
Engine: UbiArt Framework
Series: Rayman
Hệ máy: PC, PS1, Sega Saturn, Nintendo DS, Nintendo Game Boy Color, Atari Jaguar, Mobile
Thời gian hoàn thành: 10 tiếng
Rayman đã trải qua nhiều thăng trầm theo năm tháng, và nhiều cuộc phiêu lưu của anh chàng này rất đáng để chơi thử. Tuy nhiên, PS1 là quê hương của Rayman 1 & 2, và cả hai đều là những ví dụ điển hình về cách làm game platformer đúng đắn.
Nhiều người hâm mộ tin rằng Rayman bản gốc là hay nhất vì nó là một tựa platformer 2D sắc sảo, đẹp mắt nhưng cũng khó khăn đến mức lừa dối. Mỗi lần chết đều là lỗi của bạn, và bạn phải là một bậc thầy platforming nếu muốn đặt chân đến Candy Château.
Tôi cũng khá thích Rayman 2. Series này đã có một bước đi táo bạo vào thế giới platformer 3D và tạo ra một bầu không khí tuyệt vời, đầy bí ẩn. Game platformer 3D trên PS1 lúc đó khá hên xui, nhưng Rayman 2 là một trong những bản hay.
Tôi không nói rằng Rayman Legends từ năm 2013 không phải là một game hay. Đó thực sự là một platformer xuất sắc với chuyển động mượt mà, thỏa mãn. Tuy nhiên, tôi vẫn tin rằng nó kém xa so với các game PS1, mà bằng cách nào đó đã tỏa sáng ở cả hai góc nhìn (2D và 3D).
8. Spyro the Dragon
Chú Rồng Nhỏ Đã Làm Được Điều Lớn Lao
Chú rồng Spyro đang bay lượn trong một khu vực đầy màu sắc trong Spyro PS1
Thể loại: Platformer
Ngày phát hành: 9 tháng 9 năm 1998
ESRB: E (Mọi lứa tuổi)
Nhà phát triển: Insomniac Games, Vivendi Universal
Engine: Unreal Engine 4
Series: Spyro the Dragon
Hệ máy: PS1
Nhà phát hành: Universal Interactive Studios
Thời gian hoàn thành: 6 tiếng
Trong kỷ nguyên PS1, Spyro the Dragon hoàn toàn có thể đối đầu với chú thú túi màu cam của Naughty Dog, mang đến một tựa platformer 3D dễ thương nhưng đầy thử thách.
Insomniac Games đã biến Spyro thành một nhân vật dễ điều khiển, và những thế giới kỳ ảo trong game đều có nhạc nền và cảm giác tuyệt vời. Không có khoảnh khắc nhàm chán nào trong bộ ba game PS1, vậy nên những cuộc phiêu lưu của chú rồng tím trên PS2 đáng lẽ phải là một thành công vang dội, đúng không?
Ngược lại, Enter the Dragonfly là một thảm họa, với cả chất lượng lẫn số lượng nội dung đều kém xa các game PS1. Các game sau đó không tệ lắm, nhưng “phép màu” dường như đã biến mất vào thời điểm đó. Việc PS2 là nơi ra đời của nhiều series platformer 3D xuất sắc khác càng khiến Spyro bị lu mờ.
Các bản gốc vẫn là kinh điển, và không có gì ngạc nhiên khi chúng được “tút tát” lại trong bản Reignited Trilogy.
7. Final Fantasy VII
Chén Thuốc Kool-Aid Của Hoài Niệm
Nhóm nhân vật chính của FF7 đứng cùng nhau từ cơ sở dữ liệu game IGDB
Thể loại: RPG
Ngày phát hành: 31 tháng 1 năm 1997
ESRB: T (Thanh thiếu niên): Có máu, Bạo lực giả tưởng, Ngôn ngữ thô tục, Gợi dục nhẹ
Nhà phát triển: Square Enix
Nhà phát hành: Square Enix
Chơi đa nền tảng: PS, PC
Lưu chéo (Cross Save): Người chơi bắt đầu cuộc phiêu lưu trên iOS hoặc Android có thể tận dụng tính năng lưu chéo
Series: Final Fantasy
Tương thích Steam Deck: Có
Hệ máy: PlayStation (Original), PC, iOS, Android, Nintendo Switch, Xbox One, PS4
Thời gian hoàn thành: 37 tiếng
Tối ưu cho X|S: Có
Hỗ trợ tai nghe VR: Oculus Quest 2
Đánh giá OpenCritic: Mạnh mẽ
Tôi sẽ làm “xù lông” kha khá người với mục này, vì Final Fantasy X, đặc biệt, là một tựa game xuất sắc. Tuy nhiên, Final Fantasy VII và IX là hai trong số những game RPG yêu thích nhất mọi thời đại của tôi, và tôi sẽ chơi lại chúng nhiều hơn bất kỳ game nào khác trong thể loại này.
Final Fantasy VII đã giới thiệu thể loại RPG đến với nhiều người ở phương Tây và khiến họ choáng ngợp với một câu chuyện sử thi trải dài trên 3 đĩa đầy rẫy những nhân vật mà chúng ta vẫn yêu mến cho đến ngày nay. Việc series có “đạt đỉnh” trên PS1 hay không là khá chủ quan, nhưng với tư cách là một fan trung thành của lối chơi theo lượt, tôi không thực sự thích hướng đi của Square Enix với các game mới hơn của họ.
Đối với tôi, Final Fantasy VII: Rebirth là một cảnh tượng tuyệt đẹp, nhưng tôi không cần ai thuyết phục để khởi động lại bản gốc.
6. Castlevania: Symphony of the Night
Con Người Là Gì?
Nhân vật Alucard đứng trước lâu đài Dracula trong Castlevania SOTN từ IGDB
Thể loại: Metroidvania, Action RPG
Ngày phát hành: 2 tháng 10 năm 1997
ESRB: T (Thanh thiếu niên): Có máu và bạo lực hoạt hình
Nhà phát triển: Konami
Nhà phát hành: Konami
Series: Castlevania
Hệ máy: PS1, PS3, PS4, PSP, PS Vita, Sega Saturn, Xbox 360
Thời gian hoàn thành: 9 tiếng
Nhiều game trong danh sách này xuất hiện vì các phần tiếp theo sa sút và không thể sánh kịp với bản gốc trên PS1.
Castlevania: Symphony of the Night lại ngược lại về nhiều mặt. Các bản gốc trên NES, SNES và Genesis đều là những game xuất sắc và thuộc hàng hay nhất trên các hệ máy tương ứng.
Symphony of the Night tiếp tục xu hướng đi lên này, đưa những yếu tố làm nên thành công của các game trước đó lên một đĩa và tận dụng lợi thế của phần cứng PS1 mạnh mẽ hơn. Kết quả là một trong những tựa game Metroidvania hay nhất từng tồn tại, với một lâu đài mê cung để khám phá và hệ thống nâng cấp gây nghiện.
Tựa game này vẫn trung thành với gốc rễ 2D của mình nhưng sử dụng một số yếu tố 3D trong môi trường để làm cho thế giới trở nên sống động. Có rất nhiều game Castlevania hay sau kỷ nguyên PS1, như Aria of Sorrow trên GBA. Tuy nhiên, series này chưa bao giờ vượt qua được đỉnh cao chót vót của SOTN.
5. Road Rash
Bắt Buộc Đội Mũ Bảo Hiểm!
Một cảnh đánh đấm trên đường đua trong Road Rash PS1 từ IGDB
Series: Road Rash: Jailbreak
Ngày phát hành: 4 tháng 2 năm 2000
Hệ máy: PlayStation (Original)
Road Rash 2 là một trong những tựa game yêu thích nhất của tôi trên Sega Genesis, và series này đã có sự chuyển mình xuất sắc sang Sony Playstation.
Đối với những ai chưa biết, Road Rash là một game đua xe mô tô đường phố. Một trong những điểm bán hàng lớn của series là bạn được khuyến khích chơi bẩn. Bạn có thể đấm và đá đối thủ đến gần và thậm chí “bộp” một cảnh sát nếu bạn cảm thấy táo bạo.
Không có gì bí mật khi nhiều series game cổ điển đã không thể phát huy thế mạnh trên phần cứng mới hơn. May mắn thay, Road Rash thì khác, và nó đã mang lại một lớp đồ họa mới cho series mà không thay đổi lối chơi quá nhiều.
Đừng hiểu lầm ý tôi; các game Road Rash trên PS1 có một sự ám ảnh kỳ lạ với những nhân vật méo mó, xấu xí, và tôi không nghĩ chúng từng được coi là “ngầu” ngay cả vào thời đó. Tuy nhiên, chúng là những tựa game đua xe arcade vui nhộn, chưa bao giờ chuyển mình thành công sang PS2.
4. Micro Machines V3
Tôi Vẫn Không Hiểu Tại Sao Lại Như Vậy
Góc nhìn từ trên xuống của một màn đua xe đồ chơi trong Micro Machines V3 từ IGDB
Thể loại: Racing, Action
Ngày phát hành: 2 tháng 3 năm 1997
ESRB: E (Mọi lứa tuổi)
Nhà phát triển: Codemasters
Nhà phát hành: THQ, Namco, Codemasters, Midway Games
Engine: Unreal Engine
Nhiều người chơi: Chơi cục bộ
Hệ máy: Microsoft Windows, Nintendo Game Boy, Nintendo 64, PlayStation (Original)
Thời gian hoàn thành: 8 tiếng
Micro Machines V3 dễ dàng là một trong những tựa game đua xe ấn tượng nhất trên PS1 với lượng lớn xe cộ và đường đua. Nó cũng cực kỳ khó.
Series này đã chuyển đổi mượt mà từ các console 16-bit, và lượng nội dung trong game PS1 là phi thường. Có chế độ hướng dẫn, và bạn thậm chí còn mở khóa xe thưởng khi hoàn thành các cuộc đua. Nếu bạn “nhẫn tâm”, bạn có thể đấu với bạn bè để “giữ xe”, đặt cược những chiếc xe yêu thích của mình.
Có vẻ như Codemasters đã tìm ra công thức thành công với Micro Machines V3, nên hoàn toàn khó hiểu khi các game sau này không thể đạt đến chất lượng tương tự. V4 ra mắt trên PS2, và nó ổn nhưng không có gì nổi bật.
Micro Maniacs là tựa game duy nhất khác khá hay mà tôi có thể nghĩ đến trên hệ đĩa, nhưng nó không được tính vì nó cũng ra mắt trên PS1.
3. Ridge Racer: Type 4
Ông Vua Của Thể Loại Đua Xe Trên PS1
Chiếc xe đua trong game Ridge Racer Type 4 PS1 từ IGDB
Thể loại: Racing
Ngày phát hành: 4 tháng 5 năm 1999
ESRB: E (Mọi lứa tuổi)
Nhà phát triển: Namco
Nhà phát hành: Namco
Engine: Syrup Emulation Engine
Nhiều người chơi: Chơi trực tuyến
Hệ máy: PS1
Các game Ridge Racer là những game đua xe phong cách arcade đáng kinh ngạc đã ngày càng phát triển mạnh mẽ qua từng thế hệ console. Ridge Racer là một tựa game ra mắt cùng hệ máy, và Ridge Racer: Type 4 ra mắt 18 tháng trước khi PS2 xuất hiện.
Ridge Racer: Type 4 là sự kết tinh của tất cả những gì Namco đã học được từ các game trước. Đồ họa đáng kinh ngạc so với hệ máy, thiết kế xe tuyệt vời và âm nhạc khó quên.
Hiển nhiên, hầu hết người hâm mộ đua xe sẽ nói rằng Gran Turismo là game đua xe hay nhất trên console. Nhưng nếu bạn không thích thể loại mô phỏng, hãy chọn Ridge Racer.
Tôi thích các game Ridge Racer trên PS2 và PS3, nhưng dù chắc chắn chúng được trau chuốt hơn, một số nét quyến rũ đã bị mất đi. Type 4 còn có một chế độ câu chuyện vui nhộn mà các phiên bản sau không có. Series này cuối cùng đã “chết” sau Ridge Racer Unbounded, điều vẫn khiến tôi rùng mình khi nghĩ về nó.
2. Wipeout
Một Thể Loại Bên Bờ Vực
Tàu đua lơ lửng trên đường đua tương lai trong Wipeout 2097 từ IGDB
Thể loại: Racing
Ngày phát hành: 18 tháng 10 năm 1996
Nhà phát triển: Psygnosis
Nhà phát hành: Psygnosis
Nhiều người chơi: Chơi cục bộ
Hệ máy: Windows, PlayStation (Original), Sega Saturn
Wipeout là một series đua xe tương lai thành công đã đưa thể loại đua xe lơ lửng lên bản đồ cho những chủ sở hữu PS1 chưa từng chơi F-Zero. Đây cũng là series đã ngày càng phát triển mạnh mẽ trên hệ máy này, với ba tựa game đua xe đầy kịch tính, chất lượng cao.
Mặc dù tôi thích Fusion trên PS2, tôi gần như không thể nhớ tên bất kỳ đội đua hay đường đua nào trong đó. Mặt khác, tôi có thể kể vanh vách về Wipeout 2097/XL và Wip3out cả ngày. Tính năng nâng cấp của Fusion là một ý tưởng hay, nhưng nó lại biến những con tàu thành những hình dạng xám xịt kỳ quặc khi các họa tiết biểu tượng của chúng bị che phủ bởi lớp giáp.
Wipeout Pure và Pulse cũng ổn, và tôi đánh giá cao cách các nhà phát triển đã cố gắng thêm những tính năng mới, mặc dù tôi tin rằng chúng chủ yếu thất bại. Wipeout là một series mà tôi không nghĩ bạn có thể vượt qua được những bản kinh điển, và tựa game duy nhất gần đạt đến mức đó là BallisticNG, mà thậm chí còn không có trên console.
1. Oddworld: Abe’s Exoddus
Cú Hích Mạnh Mẽ Chưa Bao Giờ Xảy Ra Nữa
Nhân vật Abe đang dẫn đường cho các Mudokon khác trong Oddworld Abes Exoddus
Thể loại: Platformer
Ngày phát hành: 18 tháng 9 năm 1997
ESRB: T (Thanh thiếu niên): Có máu, Bạo lực
Nhà phát triển: Oddworld Inhabitants
Nhà phát hành: GT Interactive
Engine: Syrup Emulation Engine
Nhiều người chơi: Chơi cục bộ
Series: Oddworld
Hệ máy: PS1, PC, Nintendo Game Boy
Thời gian hoàn thành: 13 tiếng
Metascore: 85
Có sẵn trên PS Plus: Premium
Tôi yêu tất cả các game Oddworld, nhưng series này đã đạt đỉnh với Oddworld: Abe’s Exoddus và tôi không nghĩ đó là một nhận định gây tranh cãi.
Oddworld: Abe’s Oddysee đã đặt nền móng cho thể loại platformer giải đố/lén lút đáng chú ý trên PS1 và vẫn giữ vững giá trị cho đến ngày nay. Abe’s Exoddus xây dựng dựa trên công thức đó với nhiều tùy chọn giao tiếp hơn, kẻ thù mới và môi trường đầy kinh ngạc.
Bản gốc Oddysee đã có một bản làm lại khá tốt là Oddworld: New ‘n’ Tasty, nhưng đội ngũ phát triển đã chọn hướng đi khác với Soulstorm, phiên bản gần nhất trong series.
Soulstorm là một bản tái tưởng tượng của Exoddus, nhưng nó không thể sánh bằng game PS1 và cảm giác như chứa đầy những tính năng “hiện đại” chỉ để cho có.
Kết luận
PS1 không chỉ là bước khởi đầu đầy thành công của Sony trong ngành console mà còn là mảnh đất màu mỡ sản sinh ra những tựa game và series kinh điển, nhiều trong số đó đã đạt đến đỉnh cao sự nghiệp ngay trên chính nền tảng này. Từ những cuộc phiêu lưu platformer đầy thử thách của Crash, Rayman, Spyro và Abe, đến những trải nghiệm nhập vai sâu sắc như Final Fantasy VII hay Metroidvania xuất sắc như Castlevania: SOTN, cùng những màn đua xe tốc độ và bạo lực của Road Rash, Micro Machines V3, Ridge Racer: Type 4 hay Wipeout, tất cả đều khắc sâu trong tâm trí thế hệ game thủ. Dù công nghệ phần cứng đã tiến xa, những tựa game PS1 này vẫn chứng minh giá trị bền vững của lối chơi độc đáo, thiết kế sáng tạo và sức hút mãnh liệt. Chúng là minh chứng sống động cho câu nói “mới hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn” và vẫn là những viên ngọc quý trong kho báu của lịch sử game.
Bạn có đồng ý rằng những game series này đã đạt đỉnh trên PS1 không? Tựa game PS1 yêu thích của bạn là gì? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn dưới phần bình luận nhé!
